Ολοκληρώθηκαν την Παρασκευή, 23 2.2018, με επιτυχία τις εργασίες του τριημέρου διεθνούς διεπιστημονικού οικουμενικού συνεδρίου, που οργάνωσαν στην Θεσσαλονίκη, υπό την αιγίδα της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, από κοινού το Κέντρο Οικουμενικών, Ιεραποστολικών και Περιβαλλοντικών Μελετών «Μητρ. Παντελεήμων Παπαγεωργίου» (CEMES) και το Ευρωπαϊκό Χριστιανικό Πολιτικό Κίνημα SALLUX, με θέμα «Η Οικονομική και Προσφυγική Κρίση. Οι Πολιτικές, Θρησκευτικές και Πνευματικές Διαστάσεις».
Το συνέδριο εξέδωσε το ακόλουθο μήνυμα και τελικό ανακοινωθέν:
ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
Το συνέδριο για την οικονομική και προσφυγική κρίση,με θέμα «Η Οικονομική και Προσφυγική Κρίση. Πολιτικές, Θρησκευτικές και Πνευματικές Διαστάσεις», που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη (20-23 Φεβρουαρίου 2018) για να γιορτάσει τη δεύτερη επέτειο της οικουμενικής πρωτοβουλίας της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, της Α. Α. του Πάπα Ρώμης Φραγκίσκου και του Μακαριωτάτου Αρχιεπίσκοπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμου, να επισκεφθούν τη Λέσβο προκειμένου να ευαισθητοποιήσουν την παγκόσμια κοινότητα για την προσφυγική κρίση, ΠΑΡΟΤΡΥΝΕΙ με σεβασμό τις ευρωπαϊκές και εθνικές ηγεσίες των χωρών μας να ενεργούν σύμφωνα με τις χριστιανικές αρχές των σχέσεων αγάπης και αλληλεγγύης στα θέματα και τις προκλήσεις της οικονομικής κρίσεως και στην επίλυση του προσφυγικού προβλήματος.
Α) Ακολουθώντας το προ διετίας παράδειγμα και το οικουμενικό πνεύμα των εκκλησιαστικών ηγετών μας, εκπρόσωποι της πλειοψηφούσας στην Ελλάδα Ορθόδοξης Εκκλησίας της εν Ελλάδι Καθολικής Εκκλησίας, και της Πανελλήνιας Ευαγγελικής Συμμαχίας, με τη συμμετοχή πολιτικώνκαι μελών του Ελληνικού και Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, θεολόγων, και ΜΚΟ της Ευρώπης και της Ελλάδος, ΣΥΣΚΕΦΤΗΚΑΝ από κοινού για τα τρέχοντα προβλήματα της Ευρώπης.
Β) Έχοντας από κοινού συσκεφθεί κατά τη διάρκεια των εργασιών του συνεδρίουΑΝΑΛΥΣΑΜΕ τόσο τις θεολογικές όσο και τις πολιτικές πτυχές της σημερινής πολύπλευρης κρίσεως.
Γ) Με βάση τον διεπιστημονικό χαρακτήρα αυτού του συνεδρίου και την εκπεφρασμένη βούληση για συνεργασία των χριστιανών της Ευρώπης, ΑΠΟΦΑΣΙΣΑΜΕ να αναλάβουμε από κοινού δράση και να εδραιώσουμε στενότερες σχέσεις μεταξύ των μελών των διαφόρων Εκκλησιών, των μελών των διαφόρων χριστιανικών οργανώσεων και των Ευρωπαίων πολιτών.
Με αυτό το πνεύμα ΑΠΟΦΑΣΙΣΑΜΕ να προτείνουμε για περαιτέρω συζήτηση τα ακόλουθα σημεία:
Α) Θεωρώντας ως βάση της πίστεώς μας ότι δημιουργός του κόσμου είναι ο Θεός, που φανερώθηκε δια του Υιού του Ιησού Χριστού,σύμφωνα με την Αγία Γραφή και την Παράδοση της Εκκλησίας,ΑΙΣΘΑΝΟΜΑΣΤΕ πως έχουμε ευθύνη για την δημιουργία Τουκαι τον κόσμο και την κοινωνία πουμας εμπιστεύτηκε.Αυτή μας η πίστη στον Θεό μας αναγκάζει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας ως χριστιανοί, ασχέτως προς την ποικιλία προσεγγίσεων και λύσεων που πρεσβεύουμε για την κοινωνία και τις προκλήσεις της.
Β) ΘΕΩΡΟΥΜΕ ως χριστιανοί, ότι έχουμε ευθύνη να προωθήσουμε πολιτικές λύσεις στην Ευρώπη συμμετέχοντας ενεργά στον δημόσιο διάλογο για τις οικονομικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την προσφυγική κρίση, και φυσικά για το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Γ) ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΟΥΜΕ ότι οι χριστιανικές ΜΚΟ και οι χριστιανοί πολιτικοί προσπαθούν να ανταποκριθούν στη πολύμορφη κρίση που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας. Επειδή, όμως, δεν υπήρξαν μέχρι σήμερα πολλές ευκαιρίες προβληματισμού για τις ευρύτερες θρησκευτικές, πνευματικές, πολιτικές και οικονομικές συνέπειες της κρίσεως σε ένα ευρύτερο οικουμενικό πλαίσιο, προσπαθήσαμε σε αυτό το συνέδριο να ανταποκριθούμε σε αυτή μας την ευθύνη. Πιστεύουμε, ότι στο συνέδριο αυτό, με τη βοήθεια πολιτικών, θεολόγων, κοινωνιολόγων, οικονομολόγων και ακτιβιστών τόσο κοσμικών όσο και εκκλησιαστικών κινήσεων, αναθείχτηκε μια σαφής και αξιόπιστη εικόνα ενός φαινόμενου, που απαιτεί ειλικρινή απάντηση εκ μέρους τόσο της ηγεσίας της ΕυρωπαΙκής Ένωσης όσο και των Εκκλησιών της.
Δ) ΔΗΛΩΝΟΥΜΕ ότι οι χριστιανοί στην Ευρώπη έχουν επανειλημμένα επιβεβαιώσει ότι είναι έτοιμοι να εργαστούν από κοινού με όλους τους ανθρώπους καλής θελήσεως, αλλά και με άλλα θεσμικά όργανα (πολιτικά, κοινωνικά κ.λπ.), που πρεσβεύουν τις ίδιες ηθικές αξίες, ακόμη και αν έχουν διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις. Χριστιανοί ακτιβιστές και πολιτικοί έχουν από κοινού ευθύνη για την επίλυση της κρίσης αυτού του πλανήτη με άλλους ανθρώπους, είτε αυτοί είναι άνθρωποι της πίστεως είτε όχι.
Ε) Ως χριστιανοί πιστεύουμε ότι ΚΑΛΟΥΜΑΣΤΕ όλοι να συμμετέχουμε ενεργά σε οποιεσδήποτε ενέργειες και δράσεις που υποστηρίζουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, σε όλα τα επίπεδα. Ως εκ τούτου, θεωρούμε υποχρέωσή μας να συμβάλουμε στην υπερνίκηση των διαιρέσεων του κόσμου, στην επίλυση του προσφυγικού προβλήματος, που αποτελεί το πλέον ορατό παράδειγμα της παρούσης κρίσεως.
ΣΤ) ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ και ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΟΥΜΕ τη δύσκολη κατάσταση των μειονοτικών ομάδων, χριστιανών, Yezidi και άλλων, σε έναν μουσουλμανικό κυρίως πληθυσμό μέσα στα προσφυγικά κέντρα σε όλη την Ευρώπη. Οι παρενοχλήσεις, οι επιθέσεις, οι βιασμοί, οι απειλές και ενίοτε η άδικη μεταχείριση, πρέπει να αντιμετωπίζονται αποφασιστικά από τις αρχές.
Ζ) Ως χριστιανοί ΑΠΑΙΤΟΥΜΕικανοποιητική αντιμετώπιση της μάστιγας των λαθρεμπόρων των προσφύγων με βάση τους ισχύοντες διεθνείς νόμους και συνθηκες που είναι σε ισχύ, ασχέτως θρησκευτικών πεποιθήσεων.
Η) ΖΗΤΟΥΜΕ να ληφθεί σοβαρά υπόψη η χριστιανική προοπτική για το οικονομικό ζήτημα, με βάση τις χριστιανικές αρχές και αξίες, που βρίσκονται πέραν του παλαιού δίπολου του πολιτικού διαλόγου μεταξύ καπιταλισμού και σοσιαλισμού. Πιστεύουμε ότι«του Κυρίου η γη και το πλήρωμα αυτής. Οικατοικούντεςκαιπάνταταεναυτή»(Ψαλμ 24.1).Πραγματική οικονομία είνα μια οικονομία που βασίζεται στις σχέσεις.Μια τέτοια οικονομία συμπεριλαμβάνει τους πάντες κατά την οικονομική διαδικασία ( μετόχους, επιτόκια κλπ), και θεωρεί σημαντικές κατά την οικονομική διαδικασία τις μεταξύ τους σχέσεις και τις συνέπειές τους.
Όλες οι παραπάνω ανησυχίες και οι προβληματισμοί, που συζητήθηκαν στο συνέδριο, είναι αποτέλεσμα της αποφασιστικότητας των χριστιανών να αντιμετωπίσουν από την οπτική γωνία των περιθωριοποιημένων και καταπιεσμένων ατόμων την αμαρτία στην συλλογική της διάσταση ως δομικό κακό, που εκφράζεται με τις αλληλένδετες σύγχρονες κρίσεις, τόσο την προσφυγική όσο και οικονομική. Οι χριστιανοί στην Ευρώπη καλούνται να αναγνωρίσουμε την αμαρτωλή φύση όλων των μορφών διακρίσεων και να μεταμορφώσουν όλες τις άδικες κοινωνικές δομές, προστατεύοντας έτσι την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την ακεραιότητα της δημιουργίας.
TEΛIKOΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ
Το συνέδριοξεκίνησε την Τετάρτη 21.2.2018,με τη συμετοχή προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών του ΑΠΘ και την εισαγωγική ομιλία του Προέδρου του CEMES, ομότιμου καθ. κ. Πέτρου Βασιλειαδη, ο οποίος έκανε μια εισαγωγική αναφορά στην παρούσα κατάσταση και τους στόχους του συνεδρίου (οικουμενικό, δι-επιστημονικό, και κυρίως αναλυτικό των αιτίων και συνεπειών από χριστιανικής πλευράς του προσφυγικούπροβλήματος, αλλά και την οικονομική, οικολογική και διαθρησκειακή του διάσταση,https://panorthodoxcemes.blogspot.gr/2018/02/the-welcoming-address-of-president-of.html#more).
Στη συνέχεια διαβάστηκε το μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου (https://panorthodoxcemes.blogspot.gr/2018/02/cemes.html), υπό την αιγίδα του οποίου τελούσε το συνεδριο. Χαιρετισμούς απευθυναν οι εκπρόσωποι της Εκκλησίας της Ελλαδος, του Αρχιεπισκόπου της Καθολικής Εκκλησίας στην Ελλάδα κ Ιωάννη Σπιτερη, π. Αγαπητός, ο προεδρος Πανελληνιου Ευαγγελικου Συνδεσμου κ Γεώργιος Καλοτερακης, ο Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής κ Μιλτιάδης Κωνσταντίνου (https://panorthodoxcemes.blogspot.gr/2018/02/deans-greeting.html), και ο εκπρόσωπος του SΑLLUX , κ. ChristiaanMeinen.
Στην πρώτη συνεδρία υπό την προεδρία του Επισκόπου Αμορίου κ. Νικηφόρου, μίλησαν ο καθηγητής του Τιμίου Σταυρού. π. Εμμανουηλ Κλαψης, ο Δρ. Κώστας Μυγδάλης, σύμβουλος της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης της Ορθοδοξίας, και ο Δρ. PaulMills, εκπρόσωπος του κινήματος RelationalThinking. Όλοι τους ανέλυσαν την παρούσα κρίση, ο καθένας απο την δική του σκοπιά, και η συνεδρία ολοκληρωθηκε με γόνιμο διάλογο μεταξύ των συνέδρων.
Ακολούθησε η δεύτερη συνεδρία υπό την προεδρία του κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής κ. Μιλτιάδη Κωνσταντίνου, στην οποία 3 εξέχοντες ομιλητές: ο αρχιμ. Ιγνατιος Σωτηριαδης, Γραμματέας της Συνοδικής Επιτροπής Διορθοδόξων, Διαχριστιανικών και Διαθρησκειακών σχέσεων της Εκκλησίας της Ελλάδος (ο οποίος μετέφερε και τις ευλογίες του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου), ο ομότιμος καθ. της Χαϊδελβέργης κ. UlrichDuchrow, εκπρόσωπος του KairosEuropa (https://panorthodoxcemes.blogspot.gr/2018/02/who-creates-crises-driving-people-from.html), και ο Δρ. Λουκάς Ανδριανός, σύμβουλος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (https://panorthodoxcemes.blogspot.gr/2018/02/wcc-responses-to-migration-crisis-in.html), παρουσίασαν ο καθένας τον φορέα που εκπροσωπεί και πώς ενεργούν πάνω στα θέματα της παρούσης κρίσεως.
Στην απογευματινή συνεδρία παρουσιάστηκε ζωντανά το έργο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες απο τον κ VincentBriard. Στη συνέχεια πήραν το λόγο αντιπρόσωποι ομάδων και κινήσεων που ασχολούνται με το προσφυγικό/μεταναστευτικό πρόβλημα. Από την CaritasHellas η κ Μαρια Κουτάτζη και από τον Πανελλήνιο Ευαγγελικό Σύνδεσμο ο κ. Φωτης Ρωμαίος. Ακολούθησαν προσωπικές μαρτυρίες προσφύγων απο κοντινά κέντρα υποδοχής και από καταυλισμούς της Ευρώπης, απο τον κ. HowardStern, με παρεμβαση και του κ. AukevanderHelm, που μετέφερε την οπτική ενός χριστιανού της Ολλανδίας.Από τις σημαντικότερες στιγμές του συνεδρίου ήταν οι μαρτυρίες των ίδιων των προσφύγων., χριστιανών και μουσουλμάνων. Ιρακινός πρόσφυγας, που έχασε τη γυναίκα και τα τέσσερα αδέρφια του, ήρθε στην Ελλάδα με τα υπόλοιπα παιδιά και τους συγγενείς του που επιβίωσαν.
Στην πρώτη συνεδρία της δεύτερης μέρας (Πέμπτη, 22.2.2018), υπό την προεδρία του ομότ. καθ της Χαϊδελβέργης κ.UlrichDuchrow και της Αναπλ. Καθ. κ. Νίκης Παπαγεωργίου, ευρωβουλευτές και μέλη χριστιανικών πολιτικών κινήσεων της Ευρώπης παρουσίασαν τις δραστηριότητες και το όραμα για την Ευρώπη με βάση τις χριστιανικές αξίες. Ο Σλοβάκος ευρωβουλευτής και Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Xριστιανικής Πολιτικής Κίνησης (ECPM) κ. BranislavŠkripekαναφέρθηκε στο όραμα τηςECPM και στο μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο κ. ChristiaanMeinen ανέγνωσε την εισήγηση του ασθενούντος εκτελεστικού διευθυντού της SΑLLUXκ. JohannesdeJong,με θέμα «Πολιτισμός της ελευθερίας. Το SΑLLUX(άλας και φως του κόσμου) εντός και εκτός των ορίων της Ευρώπης». Τέλος, ο χριστιανός οικονομολόγος Δρ.PaulMillsανέπτυξε το όραμα του κινήματος RelationalThinking για ένα συν-ομόσπονδο χαρακτήρα της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, που στοχεύει σε ισχυρή Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά με ισχυρά κράτη-μέλη, ένα σχέδιο δηλαδή ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που θα βασίζεται και διοικητικά αλλά και οικονομικά στις ανθρώπικνες σχέσεις (relationalplanforEurope).
Ακολούθησε η δεύτερη συνεδρία με το γενικό θέμα: «Οι Εκκλησίες και το όραμά τους για την Ευρώπη πέρα από την κρίση», υπό την προεδρία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβα (https://panorthodoxcemes.blogspot.gr/2018/02/blog-post_22.html) και του εκπροσώπου του εκ των χορηγών του συνεδρίου ιδρύματος StichtingGave, κ.AukederHelm.Πρώτος ομιλιτής ήταν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ν. Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος κ. Γαβριήλ, ο οποίος εισηγήθηκε το θέμα: «Η Ορθόδοξη θεώρηση για την οικονομική και προσφυγική κρίση. Το όραμα για το μέλλον της Ευρώπης» (https://panorthodoxcemes.blogspot.gr/2018/02/metropolitan-of-n-ionia-and.html). Ακολούθησε ο Γραμματέας μελέτης οικονομικής και οικολογικής δικαιοσύνης του Συμβουλίου ττων Ευρωπαϊκών Εκκλησιών (CEC),Rev.Dr.PeterPavlovic, ο οποίοςπαρουσίασετο όραμα του Συμβουλίου για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση με βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη. Τρίτος ομιλητής ήταν ο Γενικός Γραμματέας της κοινότηταςτου Αγίου Αιγιδίου (Sant' Egidio), Dr. CesareZucconi,ο οποίος ανέλυσε το θεολογικό σκεπτικό και τη δράση της κοινότητας αναφορικά με τα θέματα του συνεδρίου. Τελευταίος ομιλητής ήταν ο ακτιβιστής DanielFarzad,ο οποίοςμέσω skype αναφέρθηκε στα προβλήματα των χριστιανών στη Μέση Ανατολή, για το μέλλον της κοιτίδας αυτής της χριστιανικής Εκκλησίας, για τα προβλήματα θρησκευτικής ελευθερίας στην περιοχή, αλλά και πώς θα μπορούσε η Ευρώπη και οι Εκκλησίες να βοηθήσουν.
Το μεσημέρι οι σύνεδροι επισκέφτηκαν το DayCentre, μια δομή προσφοράς στους πρόσφυγες και μετανάστες της Πανελλήνιας Ευαγγελικής Ενώσεως, που λειτουργεί εθελοντικά στη περιοχή του Σιδηροδρομικού Σταθμού της Θεσσαλονίκης κάθε Τρίτη και Πέμπτη κατά τις ημερήσιες ώρες εργασίας.
Το απόγευμα διεξήχθη η καταληκτική συνεδρία προς το κοινό της πόλεως στην αίθουσα «Μ. Αναγνωστάκης» του Δήμου Θεσσαλονίκης, και περιλάμβανε την ανάγνωση του μηνύματος του συνεδρίου προς τις ευρωπαϊκές, εθνικές και εκκλησιαστικές αρχές, αλλά και το ευρύτερο κοινό, καθώς και το πολιτικό πάνελ με θέμα «Δημοκρατία, οικονομική και προσφυγική κρίση, και λαϊκισμός», με συντονιστές το μέλος του CEMES και της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου κ. Νίκο Κοσμίδη και τον δημοσιογράφο του Economist επί θρησκευτικών θεμάτων κ. BruceClark. Στο πάνελ μετείχαν εκπρόσωποι των κομμάτων με εκπροσώπηση στο ευρωκοινοβούλιο, από τα οποία ανταποκρίθηκαν κατά σειρά των ομιλιών τους η κ. Νάντια Βαλαβάνη από την ΛΑΕ/EUL–NGL, ο κ. Σταύρος Καλαφάτης από τη ΝΔ/EPP, ο κ. Ιωάννης Βουλγαράκης από τον ΣΥΡΙΖΑ/EUL–NGL, και ο κ. Γεώργιος Αρβανιτίδης από την ΔΗΣΥ/SD. Παρέμβαση έκαναν και οι σύνεδροι: ο ευρωβουλευτής και Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Xριστιανικής Πολιτικής Κίνησης κ. BranislavŠkripek, και ο Δρ. Κώστας Μυγδάλης, σύμβουλος της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης της Ορθοδοξίας. Τα κύρια σημεία των παρεμβάσεών τους συνόψισε ο βετεράνος δημοσιογράφος BruceClark.
Την τελευταία μέρα του συνεδρίου (Παρασκευή, 23 Φεβρουαρίου) οι σύνεδροι επισκέφτηκαν μετά από συνεννόηση τις εγκαταστάσεις προσφύγων και μεταναστών στην περιοχή Διαβατών, όπου ενημερώθηκαν από τον Διοικητή κ. Οδυσσέα Μαυροσκαμνιά της Ανοιχτής Δομής Φιλοξενίας Προσφύγων στα Διαβατάκαι τα στελέχη της,για τα προβλήματα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τόσο οι πρόσφυγες και μετανάστες, όσο και οι εργαζόμενοι εκεί δημόσιοι λειτουργοί.
Το συνεδριο αναμεταδίδονταν ζωντανάστο διαδίκτυο από την πανεπιστημιακή πλατφόρμα https://www.auth.gr/video/25056, και το περιεχόμενό του μπορεί να αναπαραχθεί για ένα τουλάχιστον χρόνο.
Photo: Βασιλεία Βασιλειάδου
