ΣΑΒΒΑΤΟ 7-ΚΥΡΙΑΚΗ 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΣΑΒΒΑΤΟΥ 11.00 -13.30 (ΑΡΙΘΜΟΣ 5)
1. Ορθοδοξία και φύλα/ Τεχνικές διδασκαλίας και εκπαιδευτικό δράμα
Ξανθή Αλμπανάκη, Εκπαιδευτικός Π. ΓΕΛ ΠΑ.ΜΑΚ, Διδ. Θεολογίας
Στο εργαστήριο αυτό, οι συμμετέχοντες θα προσεγγίσουν με βιωματικό τρόπο τεχνικές που προτείνονται από το νέο ΠΣ. Οι τεχνικές θα ενταχθούν στο πλαίσιο Θεματικών Ενοτήτων του νέου ΠΣ και με βάση τη θεματική Ορθοδοξία και φύλα. Αρχικά θα γίνει γνωριμία ομάδας και κατόπιν θα πραγματευτούν θέματα που εξετάζονται στο ΜτΘ όπως στερεότυπα, συνύπαρξη, ισότητα, ιεροσύνη. Θα γίνει προσπάθεια να αλλάξουμε την οπτική με την οποία προσεγγίζουμε ανάλογα θέματα ώστε να είναι πιο κατανοητά στους μαθητές/τριές μας, καλλιεργώντας την ενσυναίσθηση. Στο τέλος του εργαστηρίου οι συμμετέχοντες θα είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά του Εκπαιδευτικού δράματος και να κατανοούν τη συμβολή τους στη βιωματική διερεύνηση θεμάτων που εμπεριέχονται στις ΘΕ του νέου ΠΣ ώστε να τα εφαρμόζουν στη γενικότερη διδακτική τους πρακτική.
2. Ορθοδοξία και άνοιγμα στον «άλλον»: όταν η θεολογία κάθεται στο θρανίο της τάξης
Κολάση Δήμητρα,Εκπαιδευτικός Θεολόγος ΜΑ Επιστήμες Αγωγής
Στο εργαστήριο θα επιχειρήσουμε να διερευνήσουμε διαδραστικά σε ομάδες, πώς μπορούμε ως εκπαιδευτικοί της τάξης να χρησιμοποιήσουμε ένα επίκαιρο θεολογικό γραπτό κείμενο, που θεωρούμε ότι είναι πολύ σημαντικό τόσο για τους μαθητές/τις μαθήτριές μας όσο και για το μάθημά μας. Στο εργαστήριο θα επικεντρωθούμε στο θέμα που θα αναπτύξει ο Θ. Παπαθανασίου στην εισήγησή του.
Η χρήση ενός κειμένου είναι πολυεπίπεδο και πολυδιάστατο εγχείρημα. Η στοχευμένη και μελετημένη επεξεργασία του μπορεί να εξισορροπήσει τη διδακτική πράξη και να τροφοδοτήσει τις ανάλογες παιδαγωγικές δραστηριότητες, υπηρετώντας τελικά με τον καλύτερο τρόπο τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα μίας διδακτικής ενότητας. Όλα είναι θέματα που αφορούν τον σχεδιασμό και τη μέθοδο μαθήματος, με τα οποία θα ασχοληθούμε.
Στο τέλος αναστοχαστικά θα αναρωτηθούμε πόσο διαφορετική είναι η παραπάνω διαδικασία σε σχέση τη χρήση του περιεχομένου των Φακέλων Υλικού, που από τη φετινή χρονιά θα έχουμε στη διάθεσή μας.
3. Συνοδικότητα: Κριτήρια επιλογής κειμένου και τεχνικές διδασκαλίας
Κυριακή Τριανταφυλλίδου, Καθηγήτρια Θεολόγος (Γυμνάσιο Πικερμίου) – ΜΑ Διδακτικής Θρησκευτικών– Εμπειρογνώμονας ΝΠΣ Θρησκευτικών Λυκείου
- Ποιο θεολογικό κείμενο θα επιλέξουμε για το μάθημα των θρησκευτικών;
- Πώς μπορούμε να το αξιοποιήσουμε;
Στο εργαστήριο αυτό, με αφορμή την πρωινή εισήγηση περί Συνοδικότητας, θα προσεγγίσουμε απόσπασμα της ομιλίας με διάφορες τεχνικές διδασκαλίας, αφού προηγουμένως εξετάσουμε τα κριτήρια με βάση τα οποία θα επιλέξουμε το ίδιο το κείμενο, αλλά και τις τεχνικές. Πρόκειται για ένα πρακτικό και διαδραστικό εργαστήριο που μπορεί να προσαρμοστεί και σε άλλα κείμενα δικής μας επιλογής ή των Φακέλων Μαθημάτων.
4. Κράτος-Εκκλησία. Μια συγκεχυμένη ταυτότητα θεσμικής διαπλοκής και αλληλεξάρτησης
Χριστόφορος Γ. Παπασωτηρόπουλος, Θεολόγος 8ο ΓΕΛ Πάτρας
Οι σχέσεις του Κράτους με την Εκκλησία ανέκαθεν αποτελούσαν ένα διαπλεκόμενο θεσμικό σύστημα που χρησιμοποιείται σχεδόν πάντοτε για την καθιέρωση και την επιβεβαίωση των δύο ισχυρών θεσμών. Όταν οι σχέσεις αυτές απειλούνται ή έστω αποτολμάται να αμφισβητηθούν ή να οριοθετηθούν τότε η σύγκρουση παίρνει χαρακτηριστικά πολέμου, χρησιμοποιούνται συχνά επιχειρηματολογίες που βασίζονται σε ρητορική μίσους, συμβολικό λόγο, απειλές και ανορθολογικές εκφράσεις που στοχεύουν περισσότερο στο θυμικό και λιγότερο στον ορθό λόγο και την κοινή λογική. Πώς- τίμια και με ειλικρίνεια- μπορούμε να αναζητήσουμε την αλήθεια μέσα σε αυτή τη διελκυστίνδα; Πώς «με επιμονή και υπομονή να προσπαθήσουμε να μάθουμε και να αναγνωρίσουμε ποιος και τι μέσα στην κόλαση, δεν είναι κόλαση, και να του δώσουμε διάρκεια, να του δώσουμε χώρο» (Ζίγκμουντ Μπάουμαν, Ρευστοί Καιροί ,Η ζωή την εποχή της αβεβαιότητας);Σε ποιο βαθμό η σχέση αυτή επηρεάζει και καθορίζει την ταυτότητα του σύγχρονου χριστιανού; Απελευθερώνεται ή αμύνεται απέναντι σε μια επιτακτική πραγματικότητα που ζητά θέσεις και επιχειρήματα που να απαντούν στις σημερινές κοινωνικές προκλήσεις και τις ραγδαίες αλλαγές μιας ρευστής παγκόσμιας κοινότητας;
Αξιοποιώντας κείμενα των εισηγήσεων στο εργαστήριο θα δουλέψουμε σε ομάδες, διερευνώντας το θέμα και δοκιμάζοντας ως εκπαιδευτικοί θεολόγοι:
- να αναστοχαστούμε και να αναμετρηθούμε με τις απαντήσεις και τα ερωτήματα
- να αναρωτηθούμε γιατί έχουμε ευθύνη να συζητάμε παρόμοια θέματα με τους μαθητές/μαθήτριές μας
- να ψηλαφίσουμε τεχνικές διδασκαλίας που ενθαρρύνουν τον ανοιχτό διάλογο και την ουσιαστική επικοινωνία μέσα στην σχολική τάξη πέρα από «έτοιμες» απαντήσεις.
5. Εκκλησιαστική και εθνική ταυτότητα
Στρατής Ψάλτου, Σύμβουλος ΙΕΠ, Θεολόγος, Δρ. Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας
Στo εργαστήριο αυτό αναλύονται οι τρόποι με τους οποίους έχουν συνδεθεί η εκκλησιαστική με την εθνική ταυτότητα μέσα στην ιστορική και κοινωνική πραγματικότητα.
Συγκεκριμένα, επιχειρείται να αναδειχθεί το γεγονός ότι η συγκρότηση της εκκλησιαστικής ταυτότητας διαφοροποιείται σαφώς από εκείνες τις μορφές θρησκευτικής ταυτότητας, οι οποίες παραμένουν στην υπηρεσία εθνοτικών ή εθνικών ταυτοτήτων. Επίσης, αναλύεται ο τρόπος με τον οποίο η οικουμενικότητα του μυστηρίου της Εκκλησίας δεν αποτέλεσε κατάλυση των ποικίλων μορφών εθνικής ταυτότητας, αλλά δυνατότητα σύνθεσης της ετερότητάς τους μέσα στην καθολικότητα της Εκκλησίας. Τέλος, αναλύεται ο τρόπος με τον οποίο διαπλέκονται η αλλοτριωμένη κατανόηση της εκκλησιαστικής ταυτότητας με την κατασκευή μιας φοβικού και κυριαρχικού τύπου εθνικής ταυτότητας.
Οι συμμετέχουσες/οντες θα έχουν τη δυνατότητα αρχικώς σε ομάδες και στη συνέχεια στο σύνολο του εργαστηρίου να προσεγγίσουν αντιπροσωπευτικές περιπτώσεις της κοινωνικής ιστορίας του χριστιανικού Ευαγγελίου, μέσα από τις οποίες γίνονται φανερές οι προαναφερόμενες μορφές σύνδεσης της εκκλησιαστικής με την εθνική ταυτότητα.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΣΑΒΒΑΤΟΥ 15.00 -17.00 (ΑΡΙΘΜΟΣ 5)
6. Άνοιγμα στον “άλλο” - Η εφαρμογή νέων Προγραμμάτων Σπουδών, ο εκπαιδευτικός και οι Κοινότητες Μάθησης και Πρακτικής.
Αρσένιος Αρσενάκης, Mth, Μόνιμος Εκπαιδευτικός ΠΕ01, Πειραματικό Γυμνάσιο Ρεθύμνου Πανεπιστημίου Κρήτης
Σκοπός του εργαστηρίου είναι η πρακτική προσέγγιση και εφαρμογή μιας ιδιαίτερης μορφής των Κοινοτήτων Μάθησης και Πρακτικής (ΚΜΠ), της στοχαστικο-κριτικής μεταξύ ομοτίμων. Αυτή θα επιδιωχθεί μέσα από μία από κοινού ανάλυση της παιδαγωγικής θεωρίας και πράξης των συμμετεχόντων στο πλαίσιο της εργασίας τους σε συγκεκριμένη ΘΕ του νέου ΠΣ του ΜτΘ στο Γυμνάσιο. Στο πλαίσιο αυτό θα επιχειρηθεί να αναδειχθούν οι όροι, τα κριτήρια, καθώς και η ίδια η λειτουργία μιας Ομότιμης ΚΜΠ, αφενός ως πρακτική επαγγελματικής μάθησης, απαραίτητης στη διαδικασία μετάβασης των εκπαιδευτικών από ένα παλιό Πρόγραμμα Σπουδών σε ένα νέο, ιδιαίτερα του τύπου του νέου ΠΣ του ΜτΘ και αφετέρου ως πρακτικής που συμβάλλει δημιουργικά στην διαδικασία ανασυγκρότησης της επαγγελματικής ταυτότητας του θεολόγου εκπαιδευτικού σε στοχαζόμενο εκπαιδευτικό.
7. Ορθοδοξία και φύλα
Γ. Δ. Καπετανάκης, Θεολόγος Εκπαιδευτικός
Γνωριμία ομάδας με αλλαγή ρόλων / ταυτότητας.
Ομαδοσυνεργατική διερεύνηση του θέματος στη Κ.Δ. και Π.Δ. με το πρόγραμμα The Word.
Ανάπτυξη επιχειρημάτων (debate) για την ιεροσύνη των γυναικών στη χριστιανική εκκλησία
Ιστοεξερεύνηση και παραγωγή ppt / prezi και άλλων μέσων παρουσίασης των θέσεων των ομάδων.
Η ομάδα επιμορφούμενων θα εξοικειωθεί με τα προγράμματα διερεύνησης και παρουσίασης καθώς και την ιστοεξερεύνηση, θα στοχαστεί για την ταυτότητα φύλου ως κοινωνική κατασκευή και θα αναστοχαστεί γύρω από τη θέση της γυναίκας στις χριστιανικές εκκλησίες ώστε να ανατροφοδοτήσει το διάλογο γύρω από το θέμα.
Η διάχυση της νεοπαραγόμενης γνώσης θα προσπαθήσουμε να γίνει σε ηλεκτρονικά μέσα (προσωπικά blogs, sites και social media) ώστε να έχουμε μια διαδραστική κοινωνική μεταβολή και αλλαγή στάσης όχι μόνο σε εκπαιδευτικό αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο.
8. Διερευνώντας και βιώνοντας την έννοια της συνοδικότητας
Μένεγα Βιολέττα, Θεολόγος 3ο ΓΕΛ. Ν. Σμύρνης
Σκοπός του εργαστηρίου είναι οι συμμετέχοντες με διάθεση αλληλεπίδρασης να κατανοήσουν τη συμβολή της Διδακτικής Μεθοδολογίας στη βιωματική διερεύνηση του θέματος. Αξιοποιώντας εκπαιδευτικές τεχνικές θα προσεγγίσουμε τον τρόπο λήψης αποφάσεων από την πρώτη Εκκλησία αντιλαμβανόμενοι τη συνοδικότητα ως γεγονός ενότητας και κοινωνίας προσώπων. Προσβλέπουμε το εργαστήριό μας να αποτελέσει εφαλτήριο ενεργοποίησης τεχνικών που θα διευκολύνουν τους μαθητές μας να αναπτύξουν δεξιότητες διαχείρισης της αποκτηθείσας γνώσης, ώστε με διαλλακτικότητα και διαλεκτικότητα να καταλήγουν σε αποφάσεις ωφέλιμες σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο.
9. Αναπαραγωγική ή παραγωγική μάθηση; Ο ρόλος της αξιολόγησης με παράδειγμα τη διδασκαλία του θέματος «Έθνος και Εκκλησίας» (Γ΄Γυμνασίου, Θεματική Ενότητα 6)
Παναγιώτης Μπιλίδης, Θεολόγος, 1ο Γυμνάσιο Ασπροπύργου
Παίρνοντας ως παράδειγμα το θέμα «Έθνος και Εκκλησία» (Γ΄Γυμνασίου, Θεματική Ενότητα 6) διερευνούμε ομαδικά το ρόλο της αξιολόγησης της διδασκαλίας. Ποια είναι η προσωπική μας θεωρία για την αξιολόγηση; Τι προτείνουν τα ΝΠΣ και γιατί; Πώς συνδέεται η αξιολόγηση με τα ενδιαφέροντα των μαθητών; Ποιες μορφές αξιολόγησης συνδέονται με κάθε στάδιο των προτεινόμενων στα ΝΠΣ μεθόδων βιωματικής μάθησης (βιωματικής και διερευνητικής); Τελικά, πώς αξίζει να προσεγγίζουμε τη μάθηση σήμερα στην προσωπική μας ζωή και τη ζωή των μαθητών μας; Θα μας διευκόλυνε, αν φέρναμε μαζί μας τον φορητό υπολογιστή μας και ακόμα περισσότερο αν είχαμε διαβάσει το σχετικό υλικό για τη Θεματική Ενότητα την οποία θα χρησιμοποιήσουμε ως παράδειγμα.
10. Η διακονική εξουσία
Νικόλαος Τσιρέβελος, Δρ. Θεολογίας ΑΠΘ – Καθηγητής θεολόγος («Βενετόκλειο» 1ο Λύκειο Ρόδου)
Η στάση της Χριστιανικής Εκκλησίας απέναντι στην πολιτεία αποτελεί ένα ζήτημα με διαφορετικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις, συχνά παρεξηγήσιμο. Το σύγχρονο Μάθημα των Θρησκευτικών οφείλει μέσα από ποικίλες μεθόδους διδασκαλίας να ωθεί τον μαθητή/τη μαθήτρια στην ανακάλυψη και αξιολόγηση των χριστιανικών θέσεων για την εξουσία αλλά και το ρόλο του πιστού στο δημόσιο χώρο.
Στη διάρκεια του εργαστηρίου μας θα προσεγγίσουμε με στρατηγικές και τεχνικές που προτείνονται στο νέο ΠΣ, τις ευαγγελικές αρχές σχετικά με την εξουσία και θα διερευνήσουμε την ευθύνη και τον αγώνα του χριστιανού για μεταμόρφωση του κόσμου. Οι εκπαιδευτικοί και οι φοιτητές/φοιτήτριες θα συμμετέχουν ως μαθητές σε δραστηριότητες, με σκοπό το σχεδιασμό μαθήματος μιας διδακτικής ενότητας και την αξιοποίηση του σχετικού Φακέλου Υλικού. Στη συνέχεια, θα επιχειρήσουμε να προτείνουμε τους πιθανούς τρόπους αξιολόγησης της συγκεκριμένης πορείας μάθησης. Θα ακολουθήσει αναστοχασμός και συζήτηση.
Κεντρικό Εκπαιδευτικό και Παιδαγωγικό Εργαστήριο 11.30 – 13.30
Οι επιζήσαντες: οι αλλαγές στον στίβο της διδακτικής μεθοδολογίας των Θρησκευτικών
Συντονιστές: Μάριος Κουκουνάρας- Λιάγκης, Επίκουρος Καθηγητής ΕΚΠΑ
Άγγελος Βαλλιανάτος- Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων Β΄Αθήνας, Αν. Αττικής και Εύβοιας
Εμψυχωτές: Τασούλα Παπατρέχα, Μαρία Λυράκη, Εβίτα Ρεντζή, Μανώλης Παπαϊωάννου- Θεολόγοι-Εκπαιδευτικοί
Για την Πανελλήνια Συνάντηση Θεολόγων οργανώσαμε ένα διαδραστικό παιχνίδι περιπέτειας που αφορά τις καθημερινές διαδικασίες μάθησης που καλούνται να περάσουν οι μαθητές και οι μαθήτριες και οι εκπαιδευτικοί να σχεδιάσουν.
- Ποια είναι τα αποτελέσματα αυτών των περιπετειών και πόσο αυτά εξαρτώνται από τις επιλογές μας στον σχεδιασμό του μαθήματός μας;
- Πόσο πολύ άλλαξε η διδακτική προσέγγιση του μαθήματος των Θρησκευτικών με τα νέα ΠΣ και τι αλλαγές ή επαναπροσδιορισμοί απαιτούνται;
- Τι μπορεί να επιβιώνει στη διδακτική μας πρακτική και με ποιο κόστος;
Στη διάρκεια αυτού του «παιχνιδιού» θα έχουμε στη φαρέτρα μας την προσωπική μας εκπαιδευτική θεωρία και πράξη και στον στίβο θα πέσουμε όλες και όλοι για να περάσουμε από τις θεωρίες μάθησης και τα διδακτικά μοντέλα και να καταλήξουμε στις διαφορετικές φιλοσοφίες, που καθορίζουν τις επιλογές μας. Μετά από αυτή τη συντονισμένη προετοιμασία που θα κάνουμε όλοι μαζί και έχουν αναλάβει οι συντονιστές θα χωριστούμε σε ομάδες και θα περάσουμε μία εκπαιδευτική «δοκιμασία» με αρχηγούς τους τέσσερις εμψυχωτές ώστε να διαπιστώσουμε όσα μάθαμε και να αναστοχαστούμε όσα γνωρίζαμε. Φυσικά στο τέλος θα κλείσουμε με το έπαθλο και τους πραγματικούς νικητές του «παιχνιδιού». Ας εφοδιαστούμε όλοι και όλες με καλή διάθεση!